Cuộc sống là những lựa chọn, nhưng có không ít người thường thấy ngại khi phải đưa ra những lựa chọn, vì sợ mình lựa chọn sai. Cho nên, thà là họ tránh né lựa chọn, hoặc họ chọn theo cái mà đa số mọi người chọn, với suy nghĩ, nhiều người chọn thì chắc là nó đúng. Nhưng kết quả là, xui nhiều hơn hên.
Vậy, làm thế nào để biết mình có đang lựa chọn đúng hay không, chúng ta cần biết điều này…
CÂU CHUYỆN VỀ SỰ LỰA CHỌN.
Gần đây, một bạn học viên nói với tôi:
– Cô ơi, có chuyện này em chưa biết nên quyết định như thế nào, cô cho em lời khuyên với. Em chưa từng nghĩ đến chuyện ở lại trường làm việc. Nhưng trường em vừa có thông báo, em được chọn giữ lại trường đi dạy. Trong 2 năm đầu, em sẽ làm trợ giảng trước. Trong thời gian đó, em cần học tiếp chương trình thạc sĩ để đủ điều kiện đứng lớp chính thức. Ở lại trường làm việc thì ổn định. Gia đình em cũng nói đây là cơ hội rất tốt, em cần phải nắm bắt để có cuộc sống ổn định. Gia đình muốn em có công việc ổn định, nhưng em thích công việc Marketing em đang làm bên ngoài hơn. Em băn khoăn quá, em nên quyết định lựa chọn thế nào cho đúng hả cô?
Tôi hỏi em:
– Cho cô biết tiêu chuẩn “đúng” của em là gì?
Khi bạn còn đang ngập ngừng, tôi nói tiếp:
– Trong cuộc sống, chúng ta luôn phải đưa ra những quyết định, những lựa chọn. Cuộc sống là những lựa chọn. Mỗi khi cần lựa chọn, em hãy nhớ đến những tiêu chuẩn là đúng đối với mình. Tiêu chuẩn đúng của mỗi người sẽ là kim chỉ nam giúp người đó biết mình có đưa ra lựa chọn đúng đắn hay không, ngay ở thời điểm mà họ cần phải có quyết định lựa chọn.
Những tiêu chuẩn đúng cần được xây dựng dựa trên Mục Đích mà mỗi người đặt ra cho cuộc đời mình. Nếu em có Mục Đích Cuộc Đời, em sẽ không thấy khó khăn lắm khi đưa ra những sự chọn lựa.
Nếu “Mục Đích Cuộc Đời” nghe có vẻ gì đó hơi bị cao xa, em có thể nghĩ đến việc đặt mục đích gần hơn, cụ thể như mục đích trong giai đoạn hiện tại của em, hoặc mục đích trong vòng 2-5 năm sắp tới. Nó có phải là sự ổn định không? Nếu em trả lời là phải, thì em đã có quyết định rồi, em đâu cần phải lấy lời khuyên từ cô. Còn nếu em trả lời không phải, thì em cũng đã biết em nên lựa chọn ra sao. Chúc mừng em có sự lựa chọn đi đúng hướng với mục đích của em.
Cuộc sống là những lựa chọn. Để lựa chọn đúng, ta cần có Mục Đích ở những giai đoạn nhất định, và lớn hơn cả là Mục Đích Cuộc Đời.
Trước khi xác định Mục Đích Cuộc Đời của mình là gì, chúng ta rất cần phân biệt sự khác nhau giữa “Mục Đích” và “Mục Tiêu”. 2 từ này có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau, nhưng hình như chúng dần dần bị đồng nhất lúc nào không hay, dẫn đến gây ra không ít ngộ nhận, nhầm lẫn đáng tiếc.
PHÂN ĐỊNH GIỮA MỤC ĐÍCH VÀ MỤC TIÊU ĐỂ CÓ LỰA CHỌN ĐÚNG.
Mục Tiêu là điều chúng ta muốn đạt được trong một khoảng thời gian cụ thể nhất định nào đó. Mục Tiêu trả lời cho câu hỏi What, muốn cái gì, theo đuổi cái gì.
Mục Đích là ý nghĩa do điều đạt được mang đến cho chúng ta. Mục Đích trả lời cho câu hỏi Why, For What, vì sao muốn điều đó/hoặc muốn điều đó để làm gì.
Ví dụ minh họa:
Anh ta muốn mua được 1 căn nhà ở thành phố khi 35 tuổi. — Đây là Mục Tiêu.
Anh ta muốn có 1 căn nhà ở thành phố khi 35 tuổi để gia đình anh có cuộc sống thoải mái, hạnh phục/vì anh muốn gia đình anh có cuộc sống thoải mái, hạnh phúc. — Đây là Mục Đích.
Tức là, anh ta muốn có căn nhà ở thành phố vì anh muốn gia đình có cuộc sống thoải mái, hạnh phúc.
Đến đây, bắt đầu nảy sinh vấn đề nếu bạn nhầm lẫn giữa Mục Tiêu và Mục Đích.
Nếu bạn cho rằng Mục Tiêu chính là Mục Đích, có nghĩa là việc anh ta có nhà ở thành phố đồng nghĩa với gia đình anh ta có cuộc sống thoải mái, hạnh phúc. Ngược lại, nếu anh ta không có căn nhà thì gia đình anh ta không thể thoải mái, hạnh phúc.
Khi MỤC TIÊU = MỤC ĐÍCH:
CÓ NHÀ = GIA ĐÌNH THOẢI MÁI, HẠNH PHÚC
KHÔNG CÓ NHÀ = GIA ĐÌNH KHÔNG THOẢI MÁI, HẠNH PHÚC
Nếu bạn cho rằng Mục Tiêu khác Mục Đích, có nghĩa rằng nếu anh ta không mua được căn nhà thì vẫn còn cách nào khác để gia đình anh sống thoải mái, hạnh phúc. Hoặc nếu anh ta đã có được căn nhà, nhưng gia đình anh vẫn có thể không thoải mái, hạnh phúc.
Khi MỤC TIÊU # MỤC ĐÍCH:
CÓ NHÀ # GIA ĐÌNH THOẢI MÁI, HẠNH PHÚC
Giờ thì bạn đã nhận ra Mục Tiêu giống hay khác Mục Đích rồi phải không nào?.
Chúng ta lại đi tiếp.
Cho tôi hỏi, giữa 2 vế, có căn nhà & cuộc sống thoải mái, hạnh phúc của gia đình, bạn thấy vế nào quan trọng hơn?
Dĩ nhiên đến đây đa phần sẽ trả lời, cuộc sống thoải mái, hạnh phúc của gia đình quan trọng hơn, phải không bạn?
Vậy thì, nếu ở đây có 1 vế mà tôi không muốn thay đổi, thì đó chính là cuộc sống thoải mái, hạnh phúc của gia đình.
Điều này có nghĩa là,
Mục Đích mang tính chất cố định, trong khi Mục Tiêu có thể thay đổi được.
Trong thực tế, mỗi người chỉ có vài Mục Đích chính trong đời, và chúng không thường thay đổi quá nhiều theo thời gian, nhưng mỗi người có thể có rất nhiều Mục Tiêu khác nhau, trong đó, có những Mục Tiêu khác nhau cùng hướng về một Mục Đích.
Vậy thì, Mục Tiêu có thể được hiểu là Phương Tiện để giúp chúng ta đạt được Mục Đích. Mục Đích là Ý Nghĩa Tốt Đẹp do 1 hoặc nhiều Phương Tiện mang lại.
Căn nhà là Phương Tiện giúp tôi và gia đình đạt được Mục Đích là cuộc sống thoải mái, hạnh phúc.
Tiền là Phương Tiện giúp tôi và gia đình đạt được Mục Đích là cuộc sống thoải mái, hạnh phúc.
Nhưng căn nhà và tiền không phải là Mục Đích.
Nếu quá quan tâm đến việc đạt được Phương Tiện, đến một lúc nào đó, chúng ta có thể quên mất cái Ý Nghĩa Tốt Đẹp ban đầu mà mình đã mong muốn, chúng ta trở nên bất chấp tất cả để chạy theo Phương Tiện. Đến khi đạt được thì không còn cảm thấy ý nghĩa gì từ đó nữa.
Còn nếu bị nhầm lẫn hoặc bị mắc kẹt ở chỗ xem Phương Tiện chính là Mục Đích, thì làm gì, phấn đấu như thế nào cũng không rõ lý do tại sao mọi thứ mình nỗ lực đều có vẻ vô vị.
Phương Tiện này không đạt được Mục Đích ta có thể thay đổi thành Phương Tiện khác, nhưng nhầm Phương Tiện thành Mục Đích, có khi đi gần hết cả đời mới nhận ra. Đến lúc đó thì không còn cơ hội sửa chữa được nữa.
Giữa Mục Đích và Phương Tiện, Mục Đích vẫn quan trọng hơn cả.
Cuộc sống là những lựa chọn. Muốn có lựa chọn đúng, muốn sống một cuộc đời đáng sống, bạn hãy quan tâm nhiều hơn đến Mục Đích thay vì Phương Tiện.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT ĐÂU LÀ PHƯƠNG TIỆN? ĐÂU LÀ MỤC ĐÍCH?
Nếu bạn có nghiên cứu nhiều về chủ đề phát triển bản thân chắc hẳn cũng đã biết trong một con người có đến 3 phần, gồm có thể chất (PHẦN THÂN), tinh thần (PHẦN TÂM) và trí tuệ (PHẦN TRÍ).
Phương Tiện thường liên quan nhiều đến phần thể chất, vật chất, những gì có thể nhận thấy ngay, nhìn thấy ngay.
Công việc là Phương Tiện.
Tiền là Phương Tiện.
Của cải vật chất là Phương Tiện.
Học vị, học hàm cao là Phương Tiện.
Địa vị, quyền thế là Phương Tiện.
Body đẹp là Phương Tiện.
Mục Đích lại liên quan nhiều đến phần tinh thần, và trí tuệ, những gì không thấy được bằng mắt nhưng cảm nhận được bằng tâm, bằng trái tim, bằng trực giác, bằng sự tương thông về mặt tinh thần.
Hạnh phúc là Mục Đích.
Khỏe mạnh là Mục Đích.
Chân thiện mỹ là Mục Đích.
An lạc là Mục Đích.
Gia đình vui vẻ, bình yên là Mục Đích.
Tấm gương đối với con cái là Mục Đích.
Phát triển bản thân là Mục Đích.
Có trí huệ là Mục Đích.
Có ích cho đời là Mục Đích.
Cuối cùng thì, cuộc sống vẫn là những sự lựa chọn. Khi bạn chọn đọc hết bài viết này, tôi ở đây để chúc mừng bạn đã có được cơ sở vững chắc cho những quyết định, những lựa chọn sắp tới của mình. Hãy kể tôi nghe câu chuyện về những lựa chọn mới của bạn nhé.
Mãi yêu thương
Võ Ngọc Đông Phương
