Đầu năm mới Kỷ Hợi, xin được khai bút với “Dạo chơi cùng ngôn từ” chữ “PHÚC”, thay cho lời chúc PHÚC năm mới đến với mọi nhà.
Đây là bài thứ 7 trong loạt bài tôi viết về các con chữ hay, lạ trong Tiếng Việt với chủ đề “Dạo chơi cùng ngôn từ”.
Nếu chỉ được chọn 1 chữ duy nhất để chúc tết, tôi sẽ dùng chữ “PHÚC”. Vì có PHÚC là có tất cả. Trong 3 yếu tố PHÚC LỘC THỌ, nếu bạn có PHÚC, thì tự nhiên bạn cũng sẽ có LỘC và THỌ. Chữ “PHÚC” cực kì hay ho, nó bao hàm hầu hết những điều tốt đẹp mà con người mong cầu.
Cuộc sống của con người luôn có vui có buồn, có được có mất… Theo quan niệm của người Việt nói riêng, người Á Đông nói chung, mỗi chuyện vui buồn chúng ta gặp phải, mỗi chuyện được mất xảy ra với chúng ta đều có “Duyên” của nó.
DUYÊN đến với mỗi con người ứng với những gì họ xứng đáng nhận được thông qua cách đối nhân xử thế. Làm điều Thiện Lành thì sẽ có PHÚC PHẦN. PHÚC sẽ khởi tạo DUYÊN TỐT.
Nói đến PHÚC còn là nói đến Niềm Tin về Nhân Quả: Khi làm điều Thiện Lành sẽ được Phúc Báo, hoặc Ông bà cha mẹ làm Điều Tốt sẽ Tích Phúc cho con cháu.
Những ý nghĩa của chữ “Phúc”:
Nghĩa gốc của “Phúc” là điều tốt lành, điều may mắn, đầy đủ, giàu sang.
Ngoài ra, “Phúc” còn có ý nghĩa liên quan đến Niềm Tin về Nhân Quả. Bạn có thể đã nghe người ta nói “người này thật có phúc”. Nghĩa là người này làm điều tốt, hoặc gia đình họ làm điều tốt, nên bản thân họ có phúc.
Nếu “Phúc” là động từ thì có nghĩa là làm lặp lại, xem xét lại thật kỹ lưỡng (phúc thẩm, phúc khảo).
“Phúc” còn có nghĩa bức, tấm (nhất phúc hoạ: một bức tranh).
Theo tiếng Hán, có 1 số từ có đồng âm “Phúc” nhưng khác nghĩa, như: con rắn (phúc xà: rắn hổ mang), cái bụng (phúc mạc), con dơi (biên phúc). Điều này giải thích cho quan niệm cho rằng dơi là loài vật biểu tượng cho sự tốt lành, may mắn, gặp dơi là gặp may, nhà có dơi vào ở sẽ phát tài… cũng là do có cùng âm với từ “Phúc”.
“Phúc” và “Phước”:
“Phúc” là từ tiếng Hán, “Phước” là từ Thuần Việt. Sở dĩ có từ “Phước” là do kỵ húy hoàng tộc từ thời xưa mà phải nói chệch đi.
Tuy nhiên, “Phước” không thay thế hoàn toàn cho “Phúc”. Có một số trường hợp dùng Phúc hay Phước đều như nhau, như may phúc – may phước, có phúc – có phước, phúc đức – phước đức, phúc phận – phước phận… Nhưng 1 số trường hợp khác lại không thay thế được, như hạnh phúc, phúc đáp, phúc lợi…
Những “từ hay” có “Phúc”:
Phúc đẳng hà sa: Điều may mắn được hưởng nhiều như cát ở sông. Ý nói có rất nhiều may mắn.
Phúc Duyên: Có phúc gặp được duyên tốt trong sự nghiệp hoặc tình yêu.
Tác Phúc: Làm điều tốt lành (cho người khác).
Khả Phúc: Người có dung mạo khả ái, đáng yêu, luôn gặp may mắn, hạnh phúc.
Khương Phúc: Vừa khỏe mạnh, cuộc sống an bình, lại vừa gặp điều may mắn.
Phúc Đạo: Con đường hạnh phúc, may mắn.
Thanh Phúc: Điều may mắn, hạnh phúc trong sạch, tinh khôi.
Hà Phúc: Điều may mắn lớn do trời ban.
Vĩnh Phúc: Điều may mắn được hưởng dài lâu.
Người xưa đã cho rằng, yếu tố cấu thành sự thành đạt của 1 người trong xã hội là do 1 phần TÀI, 2 phần ĐỨC, nhưng có đến 7 phần PHÚC. Do vậy, chữ PHÚC có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống của người Việt, liên quan từ vận mệnh, đường công danh sự nghiệp, tài sản, cho đến gia đạo, đời sống của mỗi người.
Chẳng những thế, đã từ lâu, PHÚC được nâng tầm trở thành 1 Khái Niệm đại diện cho Niềm Hy Vọng về những gì tốt đẹp sẽ đến với con người trong tương lai. Bản thân chữ PHÚC đã mang trong mình yếu tố tâm linh, có ý nghĩa linh thiêng.
PHÚC hướng con người đến những Điều Tốt Đẹp.
Nếu muốn có những điều tốt đẹp cho mình thì hãy làm những điều tốt đẹp cho người khác.
Nếu muốn gặp nhiều may mắn, tốt lành trong đời thì hãy Hành Thiện Tích Phúc.
PHÚC sẽ đến với những ai:
– Có tình yêu thương.
– Có lòng biết ơn.
– Hiếu thảo với cha mẹ.
– Chân thành.
– Chính trực.
– Có thiện tâm.
– Vui vẻ, thân thiện, suy nghĩ tích cực.
– Sẵn lòng giúp đỡ người khác.
– Có đóng góp cho tập thể, cho xã hội.
– Có tâm trong những công việc mình đang làm, sẵn sàng chịu trách nhiệm, chịu giải quyết vấn đề.
Đã là người có PHÚC, thì bằng cách này hay cách khác, cả đời sẽ được hưởng đến NGŨ PHÚC, tức là 5 yếu tố Phú, Quý, Thọ, Khang, Ninh (giàu, sang, sống thọ, khỏe mạnh, và bình an).
CUNG . . PHÚC
CHÚC . . NHƯ
TÂN . . . . ĐÔNG
XUÂN . . HẢI
Võ Ngọc Đông Phương
