Mỗi năm trôi qua, cuộc sống chúng ta lại có nhiều thay đổi. Quay đầu nhìn lại, thấy chuyện vui buồn được mất đủ cả. Có những thành công rực rỡ, cũng có những giọt nước mắt âm thầm. Có những người yêu quý tin tưởng, cũng có những người ghét bỏ chê bai.
Tất cả âu cũng có Cơ Duyên của nó.
Tất cả đều từ một chữ “DUYÊN”.
Duyên đến thì hợp, duyên đi thì tan. Duyên có thể ở lại lâu dài, hoặc duyên đã tận thì sẽ ra đi nhường chỗ cho duyên mới đến. Khi duyên đã tận thì có muốn níu giữ cũng không được. Thôi thì những kỉ niệm đẹp khi còn duyên cứ giữ trong tim, còn mọi thứ hãy hoan hỉ cho gió cuốn đi. Dù muốn dù không, dù duyên còn duyên mất, chúng ta vẫn phải tiếp tục chuyển động về phía trước, bởi quy luật tự nhiên của cuộc sống vốn dĩ là một dòng chảy không có điểm dừng.
“Dạo chơi cùng ngôn từ” là loạt bài tôi viết về các con chữ hay, lạ trong Tiếng Việt. Đầu năm mới Mậu Tuất, xin khai bút với Dạo chơi cùng ngôn từ số 6, chữ “DUYÊN”, với mong muốn Duyên sẽ luôn mang những điều tốt đẹp đến cho mọi người. Người đang có Duyên Tốt cần biết trân trọng giữ gìn, đừng đợi đến khi mất mới tiếc nuối đi tìm. Người có Duyên Chưa Tốt hãy mở lòng để tạo cơ hội cho Duyên Tốt đến.
Nếu như chữ “Tâm” cốt lõi được sinh ra từ nội tại bên trong của mỗi một con người, con người có thể cải tâm, sửa tâm nếu muốn, thì chữ “Duyên” chủ yếu do yếu tố bên ngoài cấu thành, do những quy luật tự nhiên định sẵn. Những gì người ta không thể điều khiển, không nằm trong tầm kiểm soát, nhưng vào lúc nào đó tại nơi nào đó lại xảy ra với họ. Người ta gọi đó là Cơ Duyên, Duyên Số, hoặc Duyên Ý. Duyên đến với mỗi con người ứng với những gì họ xứng đáng nhận được thông qua cách đối nhân xử thế của mình.
Người ta không thể lựa chọn “Duyên” nào sẽ đến với mình, nhưng người ta có thể dùng “Tâm” để đối đãi với “Duyên”. Tâm Tốt vẫn có thể biến Duyên Xấu thì Duyên Tốt và ngược lại. Do đó, Duyên có thể gây ảnh hưởng đến một giai đoạn trong cuộc sống của ta, có thể giúp ta thuận lợi hơn hoặc tạo cho ta nhiều khó khăn, nhưng Duyên sẽ không quyết định cả cuộc đời ta đều như thế ấy.
💖 Chữ “Duyên” cũng có lắm nghĩa:
✨ Duyên theo nghĩa tiếng Hán là nguyên nhân, nguyên do của một sự việc, hiện tượng.
✨ Duyên trong tiếng Việt lại có nghĩa là duyên số, duyên phận, cơ duyên giữa người với người, và cả giữa 2 người yêu nhau. Là những gì đã được định sẵn không do con người lựa chọn hoặc tự quyết định. Người có duyên với nhau có sự tương hợp về tinh thần, tính cách hoặc tình cảm.
✨ Duyên còn có ý nghĩa là thái độ ứng xử, cách ăn nói duyên dáng, đáng yêu, vui tính khiến mọi người có thiện cảm, yêu thích. Bạn hay nghe người ta khen những người như thế là “người có duyên”, hay người “ăn nói có duyên”.
✨ Duyên trong việc chỉ tính tình, đức hạnh của con người lại có nghĩa là dịu dàng, nền nã, thanh lịch, dễ gặp những điều may mắn, tốt đẹp. Hoặc nếu là bề ngoài thì để mô tả vẻ đẹp hiền lành, hấp dẫn tự nhiên. Nghĩa này đa phần dùng để mô tả về người phụ nữ.
✨ Duyên còn có nghĩa là thêm, kéo dài thêm.
VD như: duyên niên (thêm tuổi), duyên thọ (thêm thọ).
✨ Một nghĩa có vẻ lạ của Duyên là chào đón, mời vào.
VD: duyên khách (chào đón khách, mời khách).
✨ Duyên là rìa, ven, mép.
VD: duyên giang (vùng đất ven sông), duyên hải (vùng đất ven biển)
✨ Duyên nếu là động từ thì có nghĩa là đi dọc theo.
VD: duyên đồ (đi dọc theo đường), duyên ngạn (đi men theo bờ).
💖 Khi chữ “Duyên” kết hợp thành từ:
✨ Duyên Phận, Duyên Số: Có mối tình duyên được định trước nhưng ý nghĩa có phần không được tích cực, thể hiện một sự cam chịu.
✨ Hữu Duyên: Có duyên được gặp nhau, hoặc có duyên làm việc chung, hoặc có duyên yêu đương, có duyên trở thành vợ chồng.
✨ Vãn Duyên: Gặp nhau khi đã muộn màng hoặc khi tuổi đã về già.
✨ Lai Duyên: Nhân duyên chờ đến kiếp sau tiếp tục.
✨ Ái Duyên: Cảm giác nhớ thương người yêu khi phải ở xa nhau.
✨ Phúc Duyên: Có phúc gặp được duyên tốt trong sự nghiệp hoặc tình yêu.
✨ Nghiệp Duyên: Gặp phải duyên xấu do đến lúc phải trả nợ nhân quả.
✨ An Duyên: Duyên phận tốt lành, an ổn.
✨ Hồng Duyên: Có nhiều hồng phúc và sự tốt lành.
✨ Lạc Duyên: Có sự lạc quan, yêu đời, cuộc sống rất yên vui.
✨ Tâm Duyên: Người có phẩm chất tốt đẹp, lương thiện, hiền lành.
✨ Tường Duyên: Người có tường duyên luôn gặp may mắn, cuộc sống như ý, hạnh phúc.
Cuộc sống có nhiều sự việc diễn ra nối tiếp nhau đưa đẩy chúng ta đi theo dòng đời, để rồi chúng ta “có duyên” gặp được nhau, hiểu nhau, mến nhau, yêu nhau… Duyên này nối tiếp duyên khác đến. Và theo thời gian, có duyên còn ở lại, có duyên sẽ ra đi. Do đó, hãy trân trọng những con người và sự việc mà nhân duyên đã mang đến cho cuộc đời bạn. Không có gì xuất hiện bên cạnh bạn mà không có “Duyên” của nó.
Có đôi khi ta tự hỏi, vì sao trong bao nhiêu người ngoài kia, ta lại yêu một người, mà người ấy lại chẳng xuất sắc bằng người nọ, người kia?
Có đôi khi ta tự hỏi, tại sao ta chọn làm công việc này, thay vì công việc kia, sẽ được nhàn hạ, thoải mái hơn?
Nếu không trả lời được. Hãy tin đó là Duyên !
Tin vào “Duyên”, đối đãi chân thành với mọi người, bạn sẽ gặp được nhiều “Duyên Tốt”.
Võ Ngọc Đông Phương
